Böhranlar istənilən şirkət üçün qaçılmazdır. Səhv idarə olunan bir böhran brendin nüfuzuna ciddi ziyan vura bilər, düzgün kommunikasiyalar isə etibarı qoruyaraq şirkəti daha güclü edə bilər. Türkiyə kimi sürətlə inkişaf edən bir bazarda böhran kommunikasiyası şirkətlər üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
Bu yazıda, Türkiyədə böhran anında effektiv PR strategiyalarının necə həyata keçirilməli olduğunu və uğurlu nümunələri nəzərdən keçirəcəyik.
1. Böhran Kommunikasiyası Nədir və Niyə Əhəmiyyətlidir?
Böhran kommunikasiyası, gözlənilməz və mənfi hadisələr zamanı şirkətlərin, markaların və ya fərdi şəxslərin ictimaiyyət və media ilə necə əlaqə qurduğunu ifadə edir.
Türkiyədə şirkətlər müxtəlif növ böhranlarla qarşılaşa bilər:
- Maliyyə böhranları (iflas, zərərlə işləmə)
- İstehlakçı şikayətləri və sosial mediada yayılan neqativ xəbərlər
- İşçi problemləri (tətillər, işdən çıxarmalar)
- Hüquqi məsələlər və məhkəmə prosesləri
- Təbii fəlakətlər və pandemiyalar
Böhranlar düzgün idarə olunmadıqda şirkətin etibarına və gəlirlərinə ciddi təsir göstərə bilər.
2. Böhran Anında Effektiv PR Strategiyaları
Şirkətlər böhran anında düzgün kommunikasiya qurmaq üçün aşağıdakı strategiyalardan istifadə etməlidir:
a) Sürətli və Şəffaf Reaksiya
Böhran baş verdikdə ən vacib addım vaxtında reaksiya verməkdir. Gecikən və ya qeyri-dəqiq açıqlamalar ictimaiyyətdə narahatlıq və güvənsizlik yarada bilər.
- Şirkət ilk 24 saat ərzində rəsmi açıqlama verməlidir.
- Açıqlama konkret olmalı və problemə həll yolu göstərməlidir.
- Yalan məlumat verməkdən çəkinilməli, şəffaflıq qorunmalıdır.
Məsələn: 2013-cü ildə Gezi Parkı hadisələri zamanı bəzi şirkətlər susqunluq nümayiş etdirdi və bu, onların reputasiyasına mənfi təsir göstərdi. Əksinə, şəffaflıq nümayiş etdirən brendlər daha çox etimad qazandı.
b) Media ilə Düzgün Əlaqə
Böhran anında media ilə əlaqə kritik rol oynayır. Şirkətlər jurnalistlərə dəqiq məlumat verməli və manipulyasiyaların qarşısını almalıdır.
- Mətbuat konfransları təşkil edilməli
- Jurnalistlərin suallarına açıq və səmimi cavab verilməli
- Şirkətin rəsmi sözçüsü təyin edilməli və vahid mesaj verilməlidir
Türkiyədə bir çox şirkət mətbuata gec reaksiya verdiyi üçün neqativ xəbərlərin yayılmasının qarşısını ala bilmir.
c) Sosial Media İdarəetməsi
Sosial media böhran anında informasiya yaymaq və ictimaiyyətlə birbaşa ünsiyyət qurmaq üçün güclü bir vasitədir.
- Şirkətin rəsmi sosial media hesablarından açıqlamalar paylaşılmalıdır.
- Şirkət haqqında yayılan yalan məlumatlara qarşı aktiv reaksiya verilməlidir.
- Müştəri şikayətləri diqqətlə cavablandırılmalı və şirkətin problemi həll etmək istədiyi göstərilməlidir.
Misal: 2020-ci ildə bir Türk aviaşirkətinin pandemiya zamanı biletləri geri qaytarmaması sosial mediada ciddi tənqidlərə səbəb oldu. Şirkət vaxtında reaksiya vermədiyi üçün müştərilərinin etibarını itirdi.
d) Böhran Sonrası Strategiya və İtibarın Bərpası
Böhran bitdikdən sonra şirkət nüfuzunu bərpa etmək üçün uzunmüddətli strategiyalar həyata keçirməlidir.
- İctimaiyyətə və müştərilərə rəsmi təşəkkür mesajı göndərilməlidir.
- Şirkət daxili islahatlar və keyfiyyət nəzarəti sistemlərini gücləndirməlidir.
- Müştəri münasibətləri yaxşılaşdırılmalı və itirilmiş etibar bərpa edilməlidir.
3. Türkiyədə Uğurlu və Uğursuz Böhran PR Nümunələri
✅ Uğurlu Böhran İdarəçiliyi: Arçelik və Sosial Məsuliyyət
Arçelik, pandemiya zamanı istehsalını dəyişərək tibbi maska və tənəffüs cihazları istehsal etdi. Bu, şirkətin ictimaiyyət tərəfindən müsbət qarşılanmasına səbəb oldu və nüfuzunu daha da artırdı.
❌ Uğursuz Böhran İdarəçiliyi: Pegasus Hava Yolları və Təyyarə Qəzaları
Pegasus-un 2020-ci ildə İstanbulda baş verən təyyarə qəzasından sonra gec və qeyri-dəqiq açıqlamalar verməsi, ictimaiyyətin şirkətə qarşı inamını azaltdı. Sosial mediada yayılan tənqidlərə vaxtında cavab verilməməsi böhranı daha da dərinləşdirdi.
4. Türkiyədə Şirkətlər Böhranlara Necə Hazır Olmalıdır?
Türkiyə şirkətləri üçün böhran anında uğurlu PR strategiyalarını tətbiq etmək üçün aşağıdakı addımlar tövsiyə olunur:
- Böhran Planı Hazırlamaq – Şirkətlər böhran baş vermədən əvvəl böhran idarəetmə planına sahib olmalıdır.
- Daxili Komanda Yaratmaq – PR və kommunikasiya komandası böhran zamanı operativ işləməlidir.
- Mətbuat və Sosial Media Monitorinqi – Şirkət haqqında yayılan xəbərlər diqqətlə izlənilməlidir.
- Dürüst və Açıq Kommunikasiya – Yalan məlumatlardan çəkinilməli, ictimaiyyətə qarşı dürüst davranılmalıdır.
Böhran kommunikasiyası Türkiyədə şirkətlərin nüfuzunu qorumaq üçün əsas PR strategiyalarından biridir. Şirkətlər böhran zamanı vaxtında, şəffaf və düzgün kommunikasiya qurmalıdır. Media ilə əlaqə, sosial medianın aktiv istifadəsi və post-böhran strategiyaları ilə şirkətlər etimadı yenidən qazana bilər.
Türkiyədə böhran anında uğurlu PR haber strategiyaları tətbiq edən şirkətlər yalnız müvəqqəti problemləri həll etmir, həm də uzunmüddətli etibar və müştəri bağlılığı qazanır.
