Müasir dövrdə brendlərin, dövlət qurumlarının və şirkətlərin ən böyük aktivlərindən biri onların ictimaiyyət qarşısında formalaşdırdıqları imic və etibardır. Bu imicin qorunması və inkişaf etdirilməsi isə ancaq güclü PR (ictimaiyyətlə əlaqələr) strategiyaları və davamlı media monitorinqi ilə mümkündür. Türkiyə kimi media mühitinin geniş, rəqəmsal platformaların isə sürətlə inkişaf etdiyi bir ölkədə bu sahədə analitika və monitorinq hər zamankından daha vacib rol oynayır.
Media Monitorinqi nədir?
Media monitorinqi – bir brend, şirkət və ya şəxslə bağlı bütün media məzmunlarının izlənməsi və təhlil edilməsidir. Bu prosesə qəzet, televiziya, radio, onlayn xəbər portalları və sosial media platformaları daxildir. Məqsəd – ictimaiyyətin şirkət barədə nə düşündüyünü anlamaq, mənfi məlumatları vaxtında görmək və müsbət mesajları gücləndirməkdir.
Türkiyədə media sektoru çox dinamikdir: hər gün yüzlərlə qəzet məqaləsi, televiziya xəbəri və onlayn məzmun yayımlanır. Belə bir mühitdə brendin adının necə çəkildiyini izləməmək, reputasiya baxımından ciddi risk yarada bilər.
PR Analitikası nədir?
PR analitikası sadəcə xəbərləri izləməklə məhdudlaşmır, həm də onların təsir gücünü ölçür. Yəni bir xəbərin neçə nəfərə çatdığı, hansı tonla təqdim olunduğu (müsbət, mənfi, neytral), sosial mediada necə paylaşıldığı və auditoriyanın reaksiyası öyrənilir.
Məsələn, Türkiyədə fəaliyyət göstərən bir bank yeni məhsulunu tanıtdıqda, PR analitikası vasitəsilə aşağıdakı suallara cavab tapa bilər:
-
Bu kampaniya haqqında neçə media orqanı yazdı?
-
Xəbərlər müsbət tonla təqdim edildi, yoxsa tənqidi idi?
-
Sosial mediada kampaniya haqqında nə qədər paylaşım oldu?
-
Auditoriyanın ümumi reaksiyası necə idi?
Bu sualların cavabı gələcək strategiyaların daha səmərəli qurulmasına imkan yaradır.
Türkiyədə Media Monitorinqi Xidmətləri
Türkiyədə fəaliyyət göstərən bir çox peşəkar media monitorinqi şirkətləri var. Bu şirkətlər qəzet, televiziya və onlayn xəbərləri xüsusi proqramlarla izləyərək müştərilərinə gündəlik hesabatlar təqdim edirlər. Ən çox istifadə olunan xidmətlərdən bəziləri:
-
Gündəlik media xülasələri: Brend və ya şirkət haqqında çıxan xəbərlərin toplanması;
-
Sosial media izlənməsi: Twitter, Instagram, Facebook və LinkedIn kimi platformalarda paylaşımların təhlili;
-
Sentiment analizi: Paylaşımların müsbət, mənfi və ya neytral olduğunun müəyyənləşdirilməsi;
-
Rəqiblərin monitorinqi: Rəqib şirkətlərin media görünürlüğünün izlənməsi.
Bu xidmətlər sayəsində şirkətlər yalnız özlərini deyil, həm də bazardakı mövqelərini daha aydın görə bilirlər.
Sosial Media və Analitika
Sosial media artıq Türkiyədə ən güclü kommunikasiya platformasına çevrilib. Xüsusilə Twitter, Instagram və TikTok üzərindən yayılan məlumatlar cəmiyyətin fikrinə böyük təsir göstərir. PR analitikası bu platformalarda trend olan mövzuları izləməklə şirkətlərə böyük üstünlüklər qazandırır.
Məsələn, bir şirkət haqqında Twitter-də mənfi kampaniya başladıqda, media monitorinqi vasitəsilə bu dərhal aşkar edilir. PR komandası sürətli addımlar ataraq böhranın böyüməsinin qarşısını ala bilər. Əks halda, bu mənfi kampaniya brendin imicinə uzunmüddətli zərər verə bilər.
Böhran İdarəçiliyində Media Monitorinqi
Böhran anlarında düzgün media monitorinqi və PR analitikası həyati əhəmiyyət daşıyır. Türkiyədə bir çox şirkət texniki problemlər, istehsal qüsurları və ya ictimai tənqidlər nəticəsində böhran yaşayıb. Belə hallarda:
-
Media monitorinqi böhranın miqyasını ölçməyə kömək edir;
-
Analitika isə ictimaiyyətin reaksiyasını dəyərləndirir;
-
PR komandası isə şəffaf və səmimi açıqlamalarla böhranın təsirini minimuma endirir.
Ən yaxşı nümunələrdən biri, bəzi türk aviaşirkətlərinin uçuş ləğvləri zamanı media ilə sürətli əməkdaşlıq etməsi və ictimaiyyəti vaxtında məlumatlandırmasıdır.
PR Analitikasında Yeni Texnologiyalar
Son illərdə süni intellekt və avtomatlaşdırma texnologiyaları Türkiyədə PR analitikasına böyük yeniliklər gətirib. Artıq minlərlə xəbər və sosial media paylaşımı avtomatik olaraq təhlil edilə bilir. Sentiment analizi alətləri bir paylaşımın emosional tonunu müəyyənləşdirir, data vizuallaşdırma vasitələri isə şirkətlərə daha aydın hesabat təqdim edir.
Bundan əlavə, big data analitikası vasitəsilə geniş auditoriya davranışları izlənir. Bu da PR kampaniyalarının daha hədəfli və effektiv olmasına şərait yaradır.
Media ilə Etik Əməkdaşlıq
Media monitorinqi yalnız izləmək və ölçmək üçün deyil, həm də etik əməkdaşlıq üçün əsas yaradır. Şirkətlər və PR mütəxəssisləri media ilə şəffaf və dürüst münasibət qurmalı, yanlış məlumatların yayılmasının qarşısını almaq üçün daima aktiv olmalıdırlar. Türkiyədə PR sahəsində etik davranış kodekslərinə riayət etmək, uzunmüddətli etibarın qorunması üçün vacibdir.
Gələcək Perspektivlər
Türkiyədə media monitorinqi və PR analitikası gələcəkdə daha da inkişaf edəcək. Süni intellektin, avtomatlaşdırılmış PR alətlərinin və sosial media trend izləyicilərinin istifadəsi ilə bu sahə daha dəqiq nəticələr verəcək. Xüsusilə şirkətlərin reputasiya idarəçiliyində analitika əsas qərar mexanizminə çevriləcək.
Nəticə
Türkiyədə media monitorinqi və PR analitikası, şirkətlərin və brendlərin ictimaiyyətlə düzgün əlaqə qurması, böhran anlarını idarə etməsi və gələcək strategiyalarını planlaması üçün əsas vasitədir. İctimaiyyətin reaksiyasını izləməyən, rəqiblərin fəaliyyətini təhlil etməyən və sosial mediada aktiv olmayan şirkətlər rəqabətdə geri qalır.
Buna görə də, hər bir şirkət media monitorinqini gündəlik fəaliyyətlərinin bir hissəsinə çevirməli, PR analitikası vasitəsilə isə həm özünü, həm də bazarı daha yaxşı anlamalıdır.
