Rəqəmsal çağda ictimaiyyətlə əlaqələr (PR) sahəsində sosial media əsas rol oynayır. Türkiyədə son illərdə bu sahədə ciddi dəyişikliklər baş verib. Instagram, TikTok, YouTube, LinkedIn və Twitter kimi platformalar yalnız reklam və marketinq məqsədi ilə deyil, həm də PR strategiyasının tam bir elementi kimi istifadə olunur. Bu yazıda Türkiyədə sosial media və PR qarşılıqlı əlaqəsinin əsas trendlərini, uğurlu taktika və nümunələri araşdıracağıq.
1. İnfluencerlərlə Əməkdaşlıq + Makro və Mikro Təsirçilər
Sosial mediada izləyici sayı çox olan influncerlərlə (makro-influencer) yanaşı, daha spesifik və niş auditoriyaya sahib mikro-influencerlər də artan əhəmiyyət kəsb edir. Türkiyədə moda, qida, texnologiya, mədəniyyət və s. sahələr üzrə fəaliyyət göstərən mikro-influencerlər, etibarlı mesajları daha səmimi şəkildə yayımlaya bilər. Orijinal və lokal rəylər onların kontenti daha etibarlı edir.
Eyni zamanda tanınmış makro-influencerlərlə birlikdə keçirilən kampaniyalar milli brendlərin ictimaiyyətin diqqətini cəlb etməsinə kömək edir. Məsələn, yerli kosmetika brendi TikTok-da moda influnceri ilə video təqdimatı ilə viral olub.
2. Canlı Yayımlar və Q&A Sessiyaları
Instagram Live, YouTube Live və Twitter Spaces kimi formatlar markalara auditoriya ilə birbaşa təmas yaratmaq imkanı verir. Xüsusilə yeni məhsul təqdimatları, mütəxəssis müsahibələri və “sual-cavab” (Q&A) sessiyaları PR strategiyasında aktiv istifadə olunur.
Türkiyədə sağlamlıq, hüquq, maliyyə və qida sektorunda brendlər, həkimlər və ekspertlər canlı yayımlarla insanları maarifləndirir, sualları cavablayır və etibar qurur. Canlı yayımların TikTok və Instagram Story-lərdə göstərilməsi izləyici əlaqəsini gücləndirir.
3. Vizual və Kreativ Video Məzmun
YouTube Shorts, Instagram Reels və TikTok-da kreativ video formatları trendə çevrilib. “15 saniyədə məlumat” və “storytelling” videoları izləyicinin diqqətini qısa müddətdə çəkə bilir. Türkiyədə özünü tanıtmaq istəyən brendlər görsəl və sürətli təqdimatlara üstünlük verir.
Məsələn, turizm agentlikləri Instagram Reels-də Türkiyənin gecə animasiyalarını, getir kimi logistika startup-lar TikTok-da “bir paket necə çatdırılır” formatında videolar paylaşaraq PR mesajını viral edir.
4. Branded Hashtag Kampaniyaları
Hashtag kampaniyaları sosial mediada insanları hərəkətə keçirən PR alətidir. Türkiyədə brendlər müştəriləri kreativ məzmun yaradaraq #MarkaAdıChallenge, #BrendileHaftaSonu kimi kampaniyalara cəlb edir. Bu həm marka görünürlüğünü artırır, həm də kontent yaratılmasına yardım edir.
– Pepsi Türkiye – #EnİyiArkadaşım kampaniyası – dostlara yönəlik hekayələri paylaşdıraraq müsbət mesaj yayıb.
– DeFacto – #DefactoSummerChallenge – yay mövsümündə effektiv və viral platformda özünü önə çıxarıb.
5. Sosial Dinləmə və Reputasiya İdarəetməsi
Türkiyədə sosial dinləmə (social listening) alətləri – Brandwatch, Sprout Social, Metrica – PR strategiyasında istifadə olunur. Marka adı, kampaniya açar sözləri və rəqiblər haqqında sosial mediada yayılan mesajları izləyib analiz etmək, proaktiv fəaliyyət və krisis idarəetməsi üçün vacibdir.
Brendlər belə strategiya ilə mənfi trendləri erkən aşkar edir, yanlış anlayışların qarşısını alır və öz mesajlarını doğru istiqamətləndirir.
6. Mobil Platformalarda Aktiv PR
Türkiye’s mobil internet istifadəçisi sayəsində PR strateqləri Facebook Messenger, WhatsApp Business və Telegram kimi kanallarla “birbaşa” mesajlaşma kampaniyalarına üstünlük verirlər. Brendlər bu kanallarla yeniləmələr, kampaniyalar və xidmətlər barədə cəlbedici mesajlar göndərir, chatbot sistemləri ilə 24/7 kommunikasiya təmin edə bilir.
7. Sosial Məsuliyyət və Etik PR Trendləri
Günümüzdə gənc (Z və Alfa) nəsillər markaların sosial məsuliyyət və dəstək fəaliyyətlərinə çox diqqət yetirir. Kanada artyla etibar qazanmaq üçün #Sürdürülebilirlik, #ToprağıKoru, #KadınaDestek kimi kampaniyalar sosial media PR strategiyalarında fərqlənir.
Türkiyədə kosmetika, moda və turizm sektorunda brendlər donorluq, iqlim dəyişikliyi, təhsilə dəstək kimi mövzulara dair kampaniyalarla daha dərin mesajlar verir.
8. Hekayələşdirmə (Storytelling)
Sosial media PR-nin əsas əhəmiyyətli alətlərindən biri düzgün hekayə anlatmaqdır. Marka quruluş hekayələrini, arxada duran insanları və həyati təcrübələri qısa və emosional vizual paylaşımlarla təqdim etmək, izləyici ilə emosiya qurmağa kömək edir.
Türkiyədə ağıllı işlənmiş hekayələr – Atatürk’ün həyatına iz dividi olan turizm valencə başlatan pr kampaniyesi# veya Covid dövründə yardımlaşmayı teşviq edən #ElimiziUzatalım kampaniyası…
9. Qısa Kontent və Infografikalar
Sosial media istifadəçiləri qısa və vizual kontentə üstünlük verir. Xüsusilə Instagram postlarında, LinkedIn məqalələrində kullanılabilen infografikalar və “quick tips” seriyaları PR mesajlarını tez və effektiv yolla çatdırır.
Türkiyədə banklar maliyyə maarifləndirici infografikalarla mesaj verərkən, səhiyyə tətbiqləri koronavirus, qrip və vaksin mövzularında vizual kontent istifadə edir.
10. Kanal Strategiyasının Integrasiyası
PR və sosial media strategiyaları artıq multikanal çərçivəsində planlanır. Brend mesajları bir davamliliqla həm Instagram, həm LinkedIn, həm TikTok və YouTube platformalarında uyğun formatda paylanır. Bu inteqrasiya PR üçün stabil, üstün və səmimi görüntü yaradır.
Nəticə
Türkiyədə sosial media və PR qarşılıqlı olaraq gücləndirilir. İnfluencer əməkdaşlıqları, canlı yayımlar, qısa video formatları, hekayə anlatımı, etik kampaniyalar və multikanalstə integrasiya – bütün bunlar brendlərə güclü görünmə və ictimaiyyətlə dəyərli bağ qurmaq imkanı verir. Sosial media yalnız marketinq aləti deyil, PR üçün strateji bir platformadır. Brendlər bu trendləri düzgün planlayaraq bazarda yalnız “görünən” deyil, həm də etibar qazanan markalara çevrilə bilər.
